Borderline - stabilnie niestabilni
Osobowość typu borderline (osobowość z pogranicza) to jedno z zaburzeń osobowości ujęte w ICD-10. Zaburzenie to rozpoczyna się zazwyczaj w okresie dorastanie i wczesnej dorosłości, trwa przez kolejne lata, powodując wiele cierpienia, wpływając na zdolność chorej osoby do odczuwania radości z życia oraz na podstawowe sfery życia - związki, pracę i rodzinę.
OBJAWY
Zaburzenie osobowości typu borderline jest związane ze specyficznymi problemami w związkach z innymi ludźmi, emocjami, zachowaniami oraz sposobami myślenia.
W JAKI SPOSÓB ZABURZENIE OSOBOWOŹCI TYPU BORDERLINE WPŁYWA NA RÓŻNE SFERY ŻYCIA
PRZYCZYNY
Tak jak w przypadku wielu innych zaburzeń psychicznych nie jest znana dokładna przyczyna powstawania zaburzenia osobowości typu borderline. Jednakże istnieją wyniki badań, które sugerują mieszaną naturę tego zaburzenia - wystąpienie czynników biologicznych, genetycznych oraz środowiskowych. Badania pokazują, że wiele osób dotkniętych tym zaburzeniem osobowości w dzieciństwie doświadcza molestowania, prześladowania czy odrzucenia, a także rozłączenia z opiekunami, z którymi wiązały ich silne więzi emocjonalne. Istnieją także dowody potwierdzające wkład genów oraz zmiany w strukturze i funkcjonowaniu mózgu u osób z osobowością z pogranicza.
LECZENIE
Swego czasu uważano, że zaburzenie osobowości typu borderline jest niezwykle niepodatne na leczenie, jednakże najnowsze badania pokazują, że jest odwrotnie i istnieją sposoby leczenia tego zaburzenia. Zwykle leczenie borderline polega na odpowiednim dobraniu kombinacji farmaceutyków oraz psychoterapii. W sytuacjach kryzysowych może być konieczne podjęcie bardziej radykalnego i intensywnego leczenia wliczając w to leczenie szpitalne.
JAK ŻYĆ?
Życie z osobowością typu borderline może być niezwykle trudne. Doświadczanie pustki wewnętrznej, desperacji, gniewu, beznadziejności i samotności są bardzo częste u osób z tym zaburzeniem. Jako efekt takich doświadczeń pacjenci często mają myśli samobójcze, włącznie ze skłonnością do ich realizacji. Część osób z osobowością borderline jako sposób na złagodzenie bólu emocjonalnego zadaje sobie ból fizyczny. Także w przypadku chronicznego poczucia pustki takie zachowania są często traktowane jako sposób, "aby wreszcie poczuć cokolwiek".
Osoby ze zdiagnozowanym zaburzeniem osobowości typu borderline nie muszą się poddawać i żyć życiem pełnym bólu. Podstawą do poprawy funkcjonowania jest akceptacja swojego stanu, przyjęcie pomocy ze strony najbliższych oraz profesjonalistów (lekarzy i terapeutów), a przede wszystkim wiedza w jaki sposób radzić sobie z symptomami tego zaburzenia w życiu codziennym. Kilka rad:
OBJAWY
Zaburzenie osobowości typu borderline jest związane ze specyficznymi problemami w związkach z innymi ludźmi, emocjami, zachowaniami oraz sposobami myślenia.
- w związku - ludzie z osobowością typu borderline mają tendencję do trwania w niezwykle intensywnych związkach z innymi ludźmi, charakteryzują się one licznymi konfliktami, kłótniami i rozstaniami; osobowość z pogranicza wiąże się także z niezwykłą wrażliwością na bycie porzuconym, która powoduje bardzo intensywne uczucie lęku przed odrzuceniem oraz zapobieganie rzeczywistym i wyimaginowanym aktom odrzucenia ze strony innych osób;
- postrzeganie siebie - osobowość typu borderline wiąże się brakiem stabilności postrzegania siebie - w jednej chwili wysoka samoocena może zmienić się w poczucie własnej beznadziejności, lub poczucie bycia osobą złą, nieprzyjemną, niesympatyczną. Zaburzenia postrzegania własnej osoby utrudniają określanie długoterminowych celów, ale także w wielu przypadkach orientacji seksualnej.
- emocje - kluczowym elementem osobowości z pogranicza jest emocjonalna niestabilność, osoby z takim zaburzeniem osobowości często opisują swoje emocje jako "przejażdżkę na rollercoasterze" z bardzo szybkim zmianami nastroju (dobre samopoczucie w ciągu zaledwie kilku minut może przejść w stan silnego przygnębienia); osobowość typu borderline jest także łączona z uczuciami silnego gniewu oraz wewnętrznej pustki.
- zachowania - osoby z osobowością z pogranicza mają tendencję to podejmowania ryzykownych i impulsywnych zachowań (np. używanie narkotyków, picie dużych ilości alkoholu, seks z przypadkowymi partnerami, napadowe obżarstwo); dodatkowo obserwuje się skłonność do zachowań autodestrukcyjnych takich jak samookaleczanie, czy próby samobójcze.
- zmiany myślenia pod wpływem stresu - w sytuacjach stresowych osoby z osobowością borderline moga doświadczać zmian w myśleniu, włączając w to urojenia prześladowcze, poczucie wyobcowania, brak poczucia czasu, wrażenie, że najbliższe otoczenie jest nieznajome i obce, utrata świadomości co do pewnych elementów z przeszłości, depersonalizacja (poczucie oderwania od siebie).
W JAKI SPOSÓB ZABURZENIE OSOBOWOŹCI TYPU BORDERLINE WPŁYWA NA RÓŻNE SFERY ŻYCIA
- związki - trudności w związkach z innymi ludźmi to jeden z podstawowych objawów borderline - sposób w jaki osoby z tym zaburzeniem patrzą na rodzinę, przyjaciół czy partnerów potrafi zmienić się ekstremalnie w przeciągu dni czy nawet godzin, takie wahania w stosunkach wpływają negatywnie na obie strony - zarówno osobę z osobowością z pogranicza, jak i na jej najbliższych.
- praca i szkoła - trudności w relacjach z innymi ludźmi powodują także trudności w sferze zawodowej - problemy ze współpracownikami, szefami, nauczycielami czy innymi uczniami; sytuacje stresowe wpływają na zdolność do pracy osoby z osobowością borderline powodując brak koncentracji, czy unikanie przychodzenia do pracy lub szkoły.
- zdrowie fizyczne - zaburzenie osobowości typu borderline wiąże się z różnymi poważnymi schorzeniami - silne i przewlekłe bóle (fibromialgia), uczucie przewlekłego zmęczenia, artretyzm, otyłość, cukrzyca, a także z niezdrowym trybem życia (palenie, nadużywanie alkoholu czy narkotyków).
- konflikt z prawem - wiele zachowań typowych dla osób z osobowością z pogranicza może prowadzić do konfliktu z prawem, wymienić tutaj można agresywne zachowania włącznie z atakowaniem innych ludzi, prowadzenie samochodu z narażeniem bezpieczeństwa własnego i innych, nadużywanie substancji niedozwolonych, kleptomania. Ogólnie rzecz ujmując osoby z tym zaburzeniem osobowości mają tendencję do działania pod wpływem emocji, które często są silne, niekontrolowane oraz destrukcyjne.
PRZYCZYNY
Tak jak w przypadku wielu innych zaburzeń psychicznych nie jest znana dokładna przyczyna powstawania zaburzenia osobowości typu borderline. Jednakże istnieją wyniki badań, które sugerują mieszaną naturę tego zaburzenia - wystąpienie czynników biologicznych, genetycznych oraz środowiskowych. Badania pokazują, że wiele osób dotkniętych tym zaburzeniem osobowości w dzieciństwie doświadcza molestowania, prześladowania czy odrzucenia, a także rozłączenia z opiekunami, z którymi wiązały ich silne więzi emocjonalne. Istnieją także dowody potwierdzające wkład genów oraz zmiany w strukturze i funkcjonowaniu mózgu u osób z osobowością z pogranicza.
LECZENIE
Swego czasu uważano, że zaburzenie osobowości typu borderline jest niezwykle niepodatne na leczenie, jednakże najnowsze badania pokazują, że jest odwrotnie i istnieją sposoby leczenia tego zaburzenia. Zwykle leczenie borderline polega na odpowiednim dobraniu kombinacji farmaceutyków oraz psychoterapii. W sytuacjach kryzysowych może być konieczne podjęcie bardziej radykalnego i intensywnego leczenia wliczając w to leczenie szpitalne.
JAK ŻYĆ?
Życie z osobowością typu borderline może być niezwykle trudne. Doświadczanie pustki wewnętrznej, desperacji, gniewu, beznadziejności i samotności są bardzo częste u osób z tym zaburzeniem. Jako efekt takich doświadczeń pacjenci często mają myśli samobójcze, włącznie ze skłonnością do ich realizacji. Część osób z osobowością borderline jako sposób na złagodzenie bólu emocjonalnego zadaje sobie ból fizyczny. Także w przypadku chronicznego poczucia pustki takie zachowania są często traktowane jako sposób, "aby wreszcie poczuć cokolwiek".
Osoby ze zdiagnozowanym zaburzeniem osobowości typu borderline nie muszą się poddawać i żyć życiem pełnym bólu. Podstawą do poprawy funkcjonowania jest akceptacja swojego stanu, przyjęcie pomocy ze strony najbliższych oraz profesjonalistów (lekarzy i terapeutów), a przede wszystkim wiedza w jaki sposób radzić sobie z symptomami tego zaburzenia w życiu codziennym. Kilka rad:
- nie bój się prosić o pomoc - zaburzenie osobowości typu borderline jest poważnym stanem i nikt nie powinien być skazany na radzenie sobie z nim w pojedynkę, szukaj pomocy u bliskich, oraz u lekarzy i terapeutów;
- opracuj wyjście awaryjne - osobowość borderline wiąże się z szybkimi zmianami nastroju i samopoczucia, w związku z tym osoby z tym zaburzeniem muszą często stawiać czoła kryzysom psychicznym takim jak np. myśli samobójcze. Warto zastanowić się nad sposobem postępowania w stanach takich kryzysów, aby nie dopuścić do zranienia siebie lub innych osób.
- poszukaj wsparcia - wsparcie ze strony rodziny i przyjaciół może być wielką pomocą i motywacją do terapii, chociaż w wyjątkowo trudnych momentach potrzeba wsparcia może wymagać zwrócenia się w stronę kogoś, kto przeżywa podobne trudności. Zaburzenie osobowości typu borderline nie jest rzadkim zaburzeniem i warto rozważyć poszukanie grupy wsparcia zrzeszającej osoby z tym samym problemem.
- dbaj o siebie - zmniejszenie bólu emocjonalnego, wzmocnienie pozytywnych emocji i własnej samooceny mogą być uzyskane tak prostymi sposobami jak regularne posiłki, wysypianie się, relaks, czas spędzany na czynnościach sprawiających przyjemność, rozwijanie hobby i zainteresowań.
- zdobywaj wiedzę - w przypadku wielu zaburzeń psychicznych wiedza może być bardzo pomocna, świadomość objawów, ich przyczyn i następstw może pomóc unikać sytuacji kryzysowych i prowadzić bardziej ustabilizowane życie. Warto także namawiać bliskich do poszerzania wiedzy dot. problemu.
Dodaj do: |
|
Komentarze
Dodaj komentarz
Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.
Oceny
Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony
Zaloguj się lub zarejestruj, żeby móc zagłosować.
Zaloguj się lub zarejestruj, żeby móc zagłosować.
Świetne! | 56% | [5 głosów] | |
Bardzo dobre | 44% | [4 głosów] | |
Dobre | 0% | [Brak oceny] | |
Średnie | 0% | [Brak oceny] | |
Słabe | 0% | [Brak oceny] |