Komunikacja i jej badanie jest istotną częścią psychiatrii
Mówienie jest oknem do umysłu.
(A. Sims, Speech and Language Disorders in Psychiatry, 1993)
Schizofrenia to psychoza, która charakteryzuje się rozpadem osobowości. Jej osiowymi objawami są zaburzenia poznawcze, które nie pozostają bez wpływu na mowę osoby chorej.
Rozróżniamy dwa rodzaje zaburzeń komunikacji związane ze schizofrenią
a) zaburzenia językowe (schizofazja)
b) zaburzenia narracji
Dzisiaj zajmę się zaburzeniami językowymi. Schizofazja, bo o niej mowa charakteryzuje się zaburzeniem ciągu logicznego wypowiedzi. Opinie na temat tego zjawiska są różne, najczęściej jednak jest ono uznawane za związane ze schizofrenią przewlekłą. Nie jest to jednak reguła, schizofazja zdarza się zarówno u osób ze schizofrenią przewlekłą jak i u osób, które przeżywają epizod schizofrenii po raz pierwszy. Z badań wypływa jednak zupełnie inny wniosek. Schizofazja występuje u tych osób, które mają cięższą postać choroby i trzeba u nich stosować agresywniejsze leczenie.

Mowa osób ze schizofazją charakteryzuje się:
a) Zubożeniem składni wypowiedzi. Taki pacjent używa głównie zdań pojedynczych lub równoważników zdań. Składnia jest zbyt uproszczona.
b) Zaburzeniem połączeń wyrazów, które akceptuje nasz język, te akceptowane połączenia posiada zdanie: Jem co?) kanapkę (jaką ?) smaczną. Wypowiedzi osób ze schizofazją będą więc nietypowe np. cierpiał na konwulsje krwi.
c) Neologizmami idiolektalnymi -takimi, które nie są związane z gramatyką (wyrazy dziwnie brzmiące, niezrozumiałe). Nie będą to neologizmy podobne do dziecięcej skleparki czy buciarni. Za neologizm idiolektalny możemy uznać wyrażenia jedno in tet itp.
d) rZabawar1; wyrazami podobnie brzmiącymi, gotuje tuje, trzeba zapoznać z treścią teścia.
e) Zaburzona umiejętność budowania zrozumialej wypowiedzi (niedostosowanie jej do sytuacji i do odbiorcy np. automatyczne przechodzenia na ty, ujawnianie halucynacji werbalnych np. mówienie do nieistniejących odbiorców).

Zaburzeniami narracji zajmę się kiedy indziej.

Proszę aby nie traktować tego tekstu jako profesjonalnego. Nie jestem wykwalifikowanym logopedą. Temat jest na tyle specjalistyczny, że nie wystarczy samo zainteresowanie, jednak czuje się na silach, aby tym zagadnieniem się zając.