Dotyczy okresu między ósmym a piętnastym miesiącem życia. Dominującą jest wtedy potrzeba indywiduacji/separacji. Jeśli środowisko jest nadmiernie chroniące, to druga potrzeba bywa zahamowana. Gdy osoba postrzega świat jako zagrażający, następuje fuzja. Dziecko albo przywiera do mamy, albo sztywnieje w kontakcie z obcymi. W wychowaniu dominują dwie reakcje matki:
- nadmierny lęk
- karanie za odseparowanie i indywiduację.
Nadmiarowe jest przywiązanie do empatii i koncentracja dziecka na potrzebach rodzica: postawa „zrozum mamusię”.
W okresie między 15 a 24 miesiącem życia u dziecka następuje powrót do intensywnej relacji z rodzicem. W wieku dwóch lat następuje klasyczne zaprzeczenie. Gdy „nie” dwulatka zostaje zmiażdżone – rozpoczyna się faza typu masochistycznego. Gdy reakcją jest „jak możesz mamusi to robić?” – może to być początkiem fazy symbiozy. Charakteryzuje się ona tworzeniem tożsamości, która bardziej budowana jest na kimś innym niż na sobie. „Możesz dostać to, czego potrzebujesz, jeśli wyrzekniesz się własnego rozwoju.”. Osobie symbiotycznej trudno jest podejmować własną inicjatywę, aktywność. „Moje działanie krzywdzi świat” Ma kłopot z identyfikacją samego siebie – hobby, gustu. Osoby symbiotyczne łatwo zlewają się z innymi, „zapożyczają” osobowość. Osoby symbiotyczne w dorosłym życiu podtrzymują podobne relacje, jak ta pierwotna.
Wiele osób z przeważającym stylem symbiotycznym mieści się w grupie „bordeline”: biegunowość między wściekłością o brak opieki lub nadmierną opiekę jest wpisana w styl symbiotyczny. Występuje agresja i lęk przed odrzuceniem. Osoby symbiotyczne nie są w stanie regulować tymi emocjami.
Wszelkie przejawy samodzielności wzbudzają poczucie winy. Na przykład sukces w pracy: taka osoba często wycofuje się, bo boi się odrzucenia.
Ideałem relacji jest skrajna symbioza. Wszelkie przejawy posiadania granic własnych są zagrażające.