Czasami można odnieść wrażenie, że kolejna choroba typu "reksja" jest wymysłem dziennikarzy. Tymczasem te wymyślone pojęcia opisują nowe zachowania mieszczące się w kategorii zaburzenia odżywiania. Są to poważne problemy, takie jak pregoreksja, czyli zaburzenia odżywiania nabyte w trakcie przebiegu ciąży.

Kolorowe magazyny lubują się w fotoreportażach prezentujących słynne mamy tuż po wydaniu na świat potomka. Piękne, pociągające i szczupłe zaledwie kilka tygodni po porodzie stały się inspiracją dla młodych kobiet, które już w okresie ciąży zabiegają o to, żeby po rozwiązaniu jak najszybciej odzyskać wygląd sprzed ciąży. Sytuacji nie poprawiają lansowane kosmetyki dla przyszłych matek, które mają magiczną moc w chronieniu przed rozstępami, zmianą kształtu piersi, czy powstaniem cellulitu. Przyszłe matki stawiają sobie różne cele: nosić "normalne" jeansy do końca drugiego trymestru, nie przytyć więcej niż 5kg, "nieciążowy" wygląd od tyłu zachować przez całą ciążę itd. Źrodki stosowane do uzyskania tych celów to przede wszystkim dieta i intensywne ćwiczenia fizyczne.

Dieta kobiety ciężarnej nie opiera się na "jedzeniu za dwoje", powinna być natomiast zdrowa i zbilansowana. Rozwijający się płód potrzebuje różnych składników do budowy kośćca, układu krwionośnego, nerwowego itd. Gdy dieta ciężarnej nie zawiera niezbędnych elementów, płód zaspokoi swoje potrzeby zabierając wymagane elementy z organizmu matki. Np. w przypadku gdy w czasie ciąży przyszła matka spożywa zbyt mało produktów zawierających wapń, mogą pojawić się u niej problemy z kośćmi czy zębami. Podobnie jest z ćwiczeniami i wysiłkiem fizycznym - pewne formy aktywności są zalecane (np. pływanie, spacery, czy gimnastyka relaksacyjna), część jest niewskazana, wszystko w zależności od tego czy ciąża rozwija się prawidłowo, w jakim wieku jest ciężarna itp.

Zaburzenia postrzegania swojego ciała w okresie ciąży ma podłoże psychiczne. Jest to zachowanie o mechanizmie podobnym do anoreksji w okresie dojrzewania – brak akceptacji własnego ciała i zachodzących w nim fizjologicznie normalnych zmian prowadzi do wykształcenia zaburzeń odżywiania, które są przede wszystkim manifestacją kontroli nad własnym ciałem. Pregorektyczki nie przyjmują do wiadomości oczywistych faktów – naturalnym efektem ciąży jest przybranie na wadze około 10 kg, powiększenie piersi jako przygotowanie organizmu do karmienia, zmiany w sylwetce ze względu na zmieniający się środek ciążenia. Kobiety dotknięte pregoreksją swoją ciążę postrzegają przede wszystkim jako zagrożenie dla ich figury i wyglądu. Takie zaburzenie równowagi w postrzeganiu swojego ciała, prowadzi do rozwinięcia niezdrowych nawyków.

Kobiety z pregoreksją skupiają swoją uwagę przede wszystkim na swoim wyglądzie, nie na ciąży. Stosowana przez nie niskokaloryczna dieta nie spełnia nawet energetycznych wymagań zdrowej, dorosłej, nie ciężarnej kobiety. Konsekwencją takiego postępowania są przede wszystkim osłabienie organizmu matki, oraz niedobór składników takich jak wapń i witamina D, które mogą prowadzić do rozwoju osteoporozy u matki, oraz zaburzeń rozwoju kośćca u dziecka. Kolejny problem to niedobór żelaza niezbędnego do wykształcenia czerwonych krwinek płodu, niedostatek tego pierwiastka w diecie ciężarnej może skutkować anemią u matki. Dochodzą do tego intensywne ćwiczenia fizyczne, które dodatkowo obciążają organizm przyszłej matki. Aerobik, czy bieganie uprawiane w trzecim trymestrze ciąży, gdy więzadła są osłabione (naturalny efekt będący przygotowaniem ciała do porodu) wiąże się ze znacznie zwiększonym ryzykiem kontuzji. Serce ciężarnej pracujące pod zwiększonym obciążeniem, nie zawsze jest w stanie sprostać dodatkowemu wysiłkowi fizycznemu. Badania przeprowadzone w USA wykazały, że dzieci matek intensywnie ćwiczących w czasie ciąży przychodzą na świat ze znacznie obniżoną wagą urodzeniową. Znaczne obniżenie zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie, może negatywnie wpłynąć na zdolność do karmienia piersią po porodzie. Zbyt intensywne uprawianie sportu w czasie ciąży zwiększa ryzyko powikłań okołoporodowych jak odklejenie łożyska, czy niedotlenienie płodu.

Ginekolodzy często ostrzegają przed zbyt dużym przyrostem wagi u kobiet ciężarnych. Z drugiej strony bardzo rzadko wspominają o efekcie przeciwnym. Być może warto byłoby zwrócić baczniejszą uwagę na stan psychiczny ciężarnych, zamiast koncentrować się na ich ważeniu.

Autor: Ludmiła Chludzińska